بازار قيصريه ي لار یکی از قديمي ترين و زيباترين بازارهاي ايران است.
بازار قیصریه در شهرستان لار و استان فارس واقع شده‌است. این بازار یک مجموعه نفیس و پر تنوع معماری قدیم ایران است. جلوه‌های بارزی از شیوه‌ها و شگردهای معماری گذشته ، از پیش از صفویه، تا قاجاریه در این مجموعه تاریخی بچشم می‌خورد و با آنکه غبار صدها سال بر رخسار آن نشسته‌است ، استحکام و قدرت بافت آن کمترین آسیبی ندیده‌است. این معنی را بازار قیصریه لار و کاروانسراهای پیرامون آن با زلزله‌های مهیبی که مغرورانه از سر گذرانده‌اند، بی‌آنکه خدشه‌ای بپذیرند، اثبات کرده‌اند.
امروز بازار قیصریه لار
بازار قیصریه لار در حال حاضر شامل دو شبکه شمالی و جنوبی است که مدخل ورودی جنوبی آن از میدان خروس لار شروع و به محلهای شمالی قدیمی بازار ختم می‌شود. رشته دیگر شرقی و غربی است که در تقاطع بازار شمالی جنوبی دارای یک چهارسوق وسیع است. چهارسوق بصورت ۸ گوش است و در چهار گوش آن چهار باب مغازه در هر سمت احداث شده‌است. در اطراف چهارسوق و در پشت چهار مغازه هرسمت چهارسوق، بازاری بعرض ۳/۴ متر دورادور ادامه دارد و به این ترتیب طرح جانبی را بوجود آورده‌است که در سایر بازارهای ایران نظیر آن دیده نمی‌شود. طول بازار شرقی و غربی ۶/۱۱۷ متر و طول بازار شمالی جنوبی ۴/۱۲۴ متر است. جالب‌ترین بخش بازار قیصریه لار طرح چهارسوق آن است که در نوع خود از نظر معماری منحصربه‌فرد است. گنبد سنگی چهارسوق دارای طرح بسیار جالبی است و ارتفاع آن از ۱۸ متر تجاوز می‌کند.
سرمشقی برای ساختن بازارهای قدیمی
بازار قیصریه لار سرمشقی برای ساختن سایر بازارهای قدیمی ایران بود و از روی طرح این بازار، بازارچه بلند اصفهان و سپس در دوره زندیه بازار وکیل بنا شد. بازار قیصریه لار دارای ویژگیهای جاذبه انگیز و چشمگیری است که در دیگر بازارهای قدیمی ایران نظیر آن دیده نمی‌شود. طاقهای ضربی با این ارتفاع در سایر بازارهای قدیمی ایران دیده نمی‌شود. بلندی طاق ضربی در چهارسوق به ۱۸ متر می‌رسد و عظمت حشمت آمیز آن تأثیر اعجاب‌انگیزی در بیننده بر جای می‌گذارد. بر روی طاق ضربی چهارسوق بادگیر (خشیخان) ساده‌ای زده‌اند که باعث تهویه بازار می‌شود. بعلت ارتفاع زیاد طاق چهارسوق، این تهویه بطور کامل انجام می‌گیرد، بهمین جهت بازار قیصریه در تابستانها دارای هوای فوق‌العاده خنک است. طاق عظیم ضربی چهارسوق که روی یک هشتی قرار دارد، پس از گذشت صدها سال کوچک‌ترین خللی نیافته‌است و با آن شکوه نخستین چشم را می‌نوازد.
چند نمونه از درهای قدیمی مغازه‌ها هنوز در محل خود باقی است. در سایر مغازه‌ها جایگزینی درهای آهنی بجای درهای چوبی نخستین، به گونه وصله ناجوری می‌نماید. کف خیابان و میدان جنوبی بازار از کف بازار بلندتر است و بهمین جهت ۳/۱ ارتفع بازار پائین‌تر از سطح آن قرار دارد. یک پلکان سنگی رابط خیابان به بازار است.
تاریخ تعمیرات بازار قیصریه درعهد صفوی درپی گنبد چهارسوق نقش بسته‌است. کتیبه سنگی دیگری که در مدخل بازار در سمت جنوب بر پیشانی دروازه ورودی نصب شده آگاهی لازم را درباره تعمیرات و نوسازی بازار در دوران قاجار بدست می‌دهد.
بنيان و اساس بازار قیصریه لار بسيار محكم نهاده شده و با زلزله هاي پي در پي كه در لارستان بوقوع پيوسته كوچكترين خللي به اركان بازار مذكور وارد نشده است. بازار داراي چهار شاخه طولاني شمالي و جنوبي و شرقي و غربي است كه در چهار سوق يكديگر را قطع مي نمايند.
در طرفين دالان جنوبي و شرقي و غربي بازار 13 زوج مغازه و در طرفين دالان شمالي 14 زوج مغازه احداث نموده اند.
چهار مغازه چهار گوشه چهار سوق به صورت يك نيمه ده ضلعي منظم بنا گرديده. طول و عرض چهار سوق بيش از 6/13 متر و عرض بازار نيز در چهار جهت بيش از 3/4 متر است.
علاوه بر بازار تعدادي كاروانسرا نيز از دوره صفويه در اطراف آن باقي است كه هر يك از نمونه هاي جالب معماري دوره صفويه محسوب مي گردد از جمله در گوشه جنوب شرقي ميدان جديد الاحداث كاروانسراي جالبي است كه سر در آن روبه خيابان باز مي شود.
سردر ورودي داراي گچ بريهاي بسيار زيبائي است كه بوسيله دالان طولاني به صحن كاروانسرا مربوط مي شود.
صحن كاروانسرا داراي طرح چهار گوش و در چهار گوشه آن چهار ايوان با سبك بسيار جالب بنا گرديده كه داراي طاق هاي بيضوي و جناقي است و فعلا از حجره هاي اطراف كاروانسرا به عنوان انبار استفاده مي شود.
بازار قيصريه لار در تحت شماره 315 در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيده است.
