استان آذربایجان غربی یکی از استان های کشور ایران است ، که در منطقه آذربایجان در شمال غربی ایران قرار دارد و مرکز آن شهر ارومیه است. استان آذربایجان غربی دارای حدود ۱۰۰۰ کیلومتر راه اصلی و بزرگراه که از شمالی‌ترین نقطه استان (مرز بازرگان) تا جنوبی‌ترین منطقه آن (بوکان) را به هم متصل می‌کند و از امکان ارتباطات زمینی مناسبی برخوردار است.
استان آذربایجان غربی در شمال‌غربی ایران قرار دارد و از شمال به کشور جمهوری آذربایجان و ترکیه ، از مغرب به کشورهای ترکیه و عراق ، از شرق به استان آذربایجان شرقی و استان زنجان و از جنوب به استان کردستان محدود است. مساحت استان آذربایجان غربی برابر ۳۷٫۰۵۹ کیلومتر مربع است که سیزدهمین استان بزرگ کشور محسوب می‌شود و ۲٫۲۵ درصد مساحت کل کشور را تشکیل می‌دهد. جمعیت استان آذربایجان غربی طبق سرشماری سال ۱۳۸۵، ۲٬۸۷۳٬۴۵۹ نفر است که ۴٫۰۸ درصد جمعیت کل کشور را در خود جای داده است و از این لحاظ هشتمین استان پرجمعیت کشور به شمار می‌آید.
استان آذربایجان غربی از نظر تاریخی
از نظر تاریخی، تاریخ باستانی آذربایجان با تاریخ قوم ماد در آمیخته‌است. قوم ماد پس از مهاجرت به ایران آرام آرام قسمت‌های غربی ایران از جمله آذربایجان را تصرف کردند. مقارن این ایام دولتهایی در اطراف آذربایجان وجود داشت که از آن جمله می‌توان به دولت آشور در شمال بین‌النهرین، دولت هیق در آسیای صغیر، دولت اورارتو در نواحی شمال و شمال غرب، اقوام کادوسی در شرق و کاسیان در حوالی کوه‌های زاگرس اشاره کرد. بعد از تأسیس دولت ماد، آذربایجان به ماد کوچک معروف شد و مشتمل بر شهرهای قدیمی همدان، ری، اصفهان و کرمانشاه بود.
نام گذاری استان آذربایجان غربی
گروهی معتقدند که نام آذربایجان از «آذرآبادگان» گرفته شده و به معنی سرزمین آتش است. بزرگ‌ترین آتشکده‌های زرتشتی در این منطقه بوده است و نمونه آن هنوز در باکو پایتخت جمهوری آذربایجان بجا مانده است. گروهی دیگر وجه تسمیه آذربایجان را مربوط به وجود سرداری به نام آتورپات یا اتروپاد می‌دانند. اینان معتقدند که که بعد از غلبه اسکندر مقدونی به ایران، سردار آتورپات در آذربایجان ظهور کرد و از اشغال آن توسط یونانیان ممانعت به عمل آورد. از آن به بعد این سرزمین به نام آتورپاتگان معروف شد. حکومت جانشینان آتورپات در آذربایجان در زمان اشکانیان نیز ادامه یافت و این منطقه توانست کماکان استقلال داخلی خود را در چهارچوب دولت اشکانی حفظ کند. سرانجام اردشیر بابکان بنیان‌گذار سلسله ساسانی بر حکمرانان محلی آذربایجان استیلا یافت و آنرا بصورت یک ایالت غیر موروثی اداره نمود.
جغرافیای استان آذربایجان غربی
استان آذربایجان غربی یکی از مناطق کوهستانی کشور است و توپوگرافی متنوع و گسترده‌ای دارد. بر اساس ساختار طبیعی استان، اکوسیستمهای ویژه‌ای از ترکیب گیاهان در سطوح مختلف پوشش گیاهی در سطوح مختلف توپوگرافی به وجود آمده‌است که اهم آن‌ها به شکل جنگلها و مراتع خودنمایی می‌کنند.
جاذبه های دیدنی و گردشگری استان آذربایجان غربی
آرامگاه شمس تبریزی خوی
آبشار شلماش سردشت
سنگ‌نگاره ساسانی خان‌تختی
گورستان خاندان مکری در بوکان
تپه حسنلو
سه گنبد
سد بوکان
تخت سلیمان تکاب
قره‌کلیسا
غار سهولان مهاباد
فقرگاه مهاباد
سد مهاباد
تپه قلایچی
شهر باستانی سه هزار ساله موصاصیر سردشت
سلطان یعقوب نقده
مسجد جامع ارومیه
سنگ کاظم خان
کلیسای ننه مریم
دره قاسملو (گه لیه خان) (دره شهدا)
موزه ارومیه
سه گنبد
آبشار سوله‌دوکل مرگور
جنگل‌های مرگور (واقع در دره باوان)
چشمه آب معدنی گراوان مهاباد
دامنه کوه قره داغ دربسر
بوزخانا چورس
قرمزی مسجد چورس
آرامگاه سادات کوه کمره‌ای -چالدران
دژ بسطام، دژ باستانی دوره اورارتو در روستای بسطام-چایپاره
غار چهل پله خضرلو-چالدران
کاخ و موزه باغچه‌جوق-ماکو
دالانها و غارهای زیرزمین در اطراف آرارات-ماکو
